Rast klinik neurologjik

Pacientja A.K., mosha 37 vjece, profesioni kuzhiniere. Paraqitet ne klinike duke referuar dhimbje ne regionin lumbar. Dhimbje e saj nuk e kalon 1/3 e kofshes, ne anen laterale dhe posteriore. Dhimbja e saj perkeqesohet ne mengjes dhe preferon te qendroje ne kembe por pa bere torsione. Si do ta ekzaminonit dhe trajtonit kete rast?

Ekzaminimi do te filloj me Anamnezen e pergjithshme.

Pyetjet per dhimbjen do te specifikohen ne pyetje si:

• Kohezgjatja e dhimbjes per te vendosur nese eshte problem kronik ose subkronik.
• Intensitetin e dhimbjes nga niveli 1 deri ne 10.
• Kohen e perkeqesimit te dhimbjes pacientja jua referron qe ne kerkese, dhe kuptoni qe dhimbja eshte e tipit neurologjik nga rrezatimi i dhimbjes ne 1/3 e kofshes. Por duhen bere testime me te gjera dhe specifike per te vendosur nje diagnose fizioterapeutike dhe qellimin t eterapise tuaj
• Pyetje nese eshte dhimbje e perseritur, nese ka pasur episode te kesaj lloje dhimbje dhe me perpara.
• Percaktimi specifik i dermatomes se dhimbjes. Nese pacienti tregon me specifikim dermatomin e dhimbjes atehere dyshojme per diagnose neurologjike.

Beni pyetje te pergjithshme te anamnezes:

• Semundje te kaluara si operacione, trauma etj.
• Semundje aktuale dytesore si diabeti, semundje metabolike, semundje kardiologjike te cilat duhet te jene indikator per programin e terapise tuaj.
• Anamneza Sociale, ku banon (ne partament, me ashensor, shtepi private etj.), me ke banon, ne cilin kat banon etj. Pyetja kryesore eshte ne cilin aspekt te jeteses sociale te pacientes ka ndikuar negativisht dhimbja e pacientes.
• Anamneza e punes, profesionin e dini nga kerkesa, pyetja kryesore eshte se sa ore punon dhe nese problem aktual qe ka, ndikon ne profesionin e saj
• Anamneza sportive, nese ka sport rekreativ te cilin nuk eben me dot per arsye te dhimbjes.

Vleresimi statik dhe dinamik:

• Vleresoni posturen e pacientes ne pamje anteriore, posterior dhe laterale. Shikoni devijime nga postura “ideale” dhe nese pacientja ka qendrim antalgjik.
• Vleresoni levizshmerin e regionit lumbar dhe trungut. Pacientja kryhen fleksion, extension, rotacione dhe laterofleksione.
  • Ju si fizioterapist duhet te pyesni per dhimbjen gjate ketyre levizjeve. Nese dhimbja shtohet ne fleksion ose ne ekstension, nese permiresohet me ndonje levizje ose perkeqesohet.
  • Nese dhimbja periferizohet (nga mesi shkon ne drejtim te kembes deri ne gishtat e kembes) apo centralizohet gjate levizjes se trungut. Nese ka ndryshime ne te dhimbjes gjate levizshmerise se trngut dyshojme per nje patologji te dikut intervertebral i cili mund te komprimoj nje nerve periferik.
• Vazhdojme me vleresime te forces muskulare per te vleresuar nese eshte prekur dhe fuzqia e grupeve te percaktuare muskulare si muskujit flektor ose ekstensor te art.koksofemoral
• Me pas ekzaminojme reflekset tendinoze te ekstremiteteve te poshtme per te verejtur pergjigjen e tyre.
• Kryejme ekzaminimin e neurodinamikes, ne kete rast testi Lasegue dhe testi Lasegue i kundert per te kuptuar nese kemi komprimi te nervave periferik.

Terapia:

Protokolli i terapise tuaj varet nga dy faktor kryesor. Faktori i pare eshte qellimi i pacientes dhe cfare do te permiresoj dhe faktori i dyte jane pergjigjet qe keni marre nga ekzaminimi i kryer. Secili pacient eshte individual, ne trajtojme simptomatologjite e pacienti dhe jo diagnozen.

Kini parasysh qe te kjo paciente dyshojme per komprimim nervi periferik ne regioni lumbar keshtu qe terapia do jete e perqendruar ne regionin lumbar.

Nje protokoll i pergjithshem trajtimi:

1. Filloni me teknika myofasciale ne regionin lumbar
2. Traksion manual ne regionin lumbosacral
3. Relaksim postizometrik ose strenching te muskujve perreth art.koksofemoral, sidomos muskujit gluteal, dhe ekstrarotatoret si m.piriformis.
4. Mobilizim te nervit periferik n.femoralis ose n.ischiadicus me neurodinamiken.
5. Ushtrime sipas metodes Mc.Kenzie per centralizimin e dhimbje dhe permiresimin e levizshmerise ne regionin lumbar.
6. Ushtrime perforcimi te regionit lumbar dhe stabilizatoreve te trungut. Mund te perdorni teknika nga metodes Dynamic Neuromuscular stabilization, metoda Mezieres, pilates etj.

Veshtiresia dhe ndryshimi i terapise varet nga stadi i dhimbjes dhe aftesive fizike te pacienit.

Mos harroni*  Ulja e dhimbjes arrihet me rritjen e mobilitetit, e fleksibilitetit dhe forces muskulare.

Referenca:

1. Pavel Kolář,et al., Clinical Rehabilitation, Translated byVanda Andelova, Rehabilitation Prague School, 2013, ISBN 8090543804, 9788090543805
2. Janet H. Carr, Roberta B. Shepherd, “Neurological Rehabilitation”, 2edition, Elsevier India, 2011, ISBN 8131228851, 9788131228852
3. Maria Stokes, Emma Stack, “Physical Management for Neurological Conditions E-Book Physiotherapy Essentials”, Edition 3, revised, Elsevier Health Sciences, 2011, ISBN 0702047120, 9780702047121
4. Mahdieh L, Zolaktaf V, Karimi MT. Effects of dynamic neuromuscular stabilization (DNS) training on functional movements. Hum Mov Sci. 2020 Apr;70:102568. doi: 10.1016/j.humov.2019.102568. Epub 2020 Jan 13. PMID: 31950895.
5. Basson A, Olivier B, Ellis R, Coppieters M, Stewart A, Mudzi W. The Effectiveness of Neural Mobilization for Neuromusculoskeletal Conditions: A Systematic Review and Meta-analysis. J Orthop Sports Phys Ther. 2017 Sep;47(9):593-615. doi: 10.2519/jospt.2017.7117. Epub 2017 Jul 13. PMID: 28704626.
6. Petersen T, Larsen K, Nordsteen J, Olsen S, Fournier G, Jacobsen S. The McKenzie method compared with manipulation when used adjunctive to information and advice in low back pain patients presenting with centralization or peripheralization: a randomized controlled trial. Spine (Phila Pa 1976). 2011 Nov 15;36(24):1999-2010. doi: 10.1097/BRS.0b013e318201ee8e. PMID: 21358492.